Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt – Nguyên nhân, cách xử lý và quy trình kiểm tra cảm biến áp suất – nhiệt độ

Trong quá trình vận hành khí nén công nghiệp, một trong những sự cố gây khó chịu nhất chính là tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt, đặc biệt ở các dòng máy nén khí trục vít, piston và máy nén khí công nghiệp có cảm biến điều khiển tự động. Khi máy nén khí vừa khởi động đã tắt ngay, nguyên nhân thường liên quan đến cảm biến áp suất, cảm biến nhiệt độ, hoặc các thiết bị bảo vệ hoạt động sai tín hiệu.

Lỗi Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt khiến dây chuyền sản xuất ngừng hoạt động, ảnh hưởng sự ổn định và làm tăng nguy cơ quá tải hoặc cháy thiết bị. Bài viết này phân tích chi tiết nguyên nhân – biểu hiện – cách khắc phục – quy trình kiểm tra chuẩn kỹ thuật để doanh nghiệp có thể xử lý nhanh chóng và chính xác.

1. Tổng quan về sự cố Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

Tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt xảy ra khi bạn nhấn nút Start, máy chạy được vài giây hoặc vài chục giây rồi đột ngột tắt, không tạo đủ áp suất và không duy trì vận hành.

Sự cố này không chỉ gây gián đoạn sản xuất mà còn tiềm ẩn nguy cơ hư hỏng các bộ phận sau:

Motor điện
Cảm biến nhiệt độ
Cảm biến áp suất
Mainboard điều khiển
Relay bảo vệ nhiệt
Van xả tải

Đây là lỗi phổ biến của máy nén khí trục vít có hệ thống cảm biến tự động, nhưng cũng có thể xuất hiện ở máy piston cao cấp.

2. Dấu hiệu nhận biết Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

Khi gặp lỗi Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt, bạn sẽ thấy các hiện tượng sau:

– Máy chạy 3–10 giây rồi tắt ngay lập tức

Hệ thống bảo vệ nhận tín hiệu lỗi và ngắt nguồn.

– Máy chạy lên áp được một chút rồi dừng

Thường do cảm biến áp báo sai, hiểu nhầm rằng máy đủ áp.

– Hiển thị lỗi nhiệt độ cao dù máy vừa khởi động

Điều này chứng tỏ cảm biến nhiệt bị sai, chập hoặc đứt dây.

– Đèn cảnh báo hoặc còi báo lỗi nháy liên tục

Board điều khiển đang nhận dữ liệu lỗi từ cảm biến.

– Motor phát tiếng “cạch” trước khi máy tắt

Một số dòng máy nén khí có relay bảo vệ tác động khi nhận tín hiệu bất thường.

Nếu không xử lý chính xác, tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt sẽ ngày càng nghiêm trọng và gây hỏng thiết bị.

3. Nguyên nhân khiến Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

3.1. Cảm biến áp suất báo sai – nguyên nhân hàng đầu

Trong hệ thống máy nén khí, cảm biến áp suất có nhiệm vụ:

Đọc giá trị áp suất
Gửi tín hiệu về PLC
Điều khiển chế độ chạy/tải – dừng

Khi cảm biến áp bị:

Bẩn
Chập mạch
Lỗi tín hiệu
Đứt dây
Hỏng bên trong

→ Máy hiểu nhầm rằng áp đã đạt mức tối đa → tự động tắt.

Đây là lý do phổ biến nhất khiến Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt dù áp suất chưa hề lên.

3.2. Cảm biến nhiệt độ báo sai hoặc quá nhiệt ảo

Cảm biến nhiệt độ thường đặt tại:

Đầu nén
Két giải nhiệt
Buồng dầu

Nếu cảm biến nhiệt:

Hỏng
Lỗi tín hiệu
Dây tín hiệu lỏng
Bị oxy hóa chân cắm
Đứt dây

→ PLC nhận sai dữ liệu (ví dụ báo 130°C khi thực tế chỉ 50°C)
→ Máy lập tức dừng để bảo vệ đầu nén.

Đây cũng là nguyên nhân cực kỳ phổ biến của lỗi Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt.

3.3. Relay bảo vệ dòng hoặc rơ-le nhiệt nhảy

Một số máy sẽ dừng khẩn cấp khi:

Motor quá tải
Relay nhiệt hỏng
Setting bảo vệ đặt sai
Chập cuộn dây motor

Relay bảo vệ nhảy sai tín hiệu khiến máy tự tắt ngay dù motor chưa nóng.

3.4. Van xả tải không đóng – mất áp khởi động

Khi van xả tải bị:

Kẹt
Không kín
Hỏng coil
Đứt dây

→ Áp không lên → Board điều khiển nghĩ rằng máy gặp lỗi cơ khí → tắt ngay.

3.5. Áp suất dầu thấp hoặc cảm biến dầu báo sai

Máy nén khí trục vít luôn có hệ thống bảo vệ áp suất dầu.

Nếu cảm biến dầu báo sai → máy tắt ngay để bảo vệ đầu nén.

3.6. Bộ lọc dầu, lọc khí hoặc lọc tách dầu bị nghẹt

Lọc tắc gây tăng tải → Bộ điều khiển bật chế độ bảo vệ → máy tắt ngay khi khởi động.

3.7. Lỗi board điều khiển PLC

Board điều khiển bị:

Cháy IC
Mất tín hiệu
Hỏng nguồn cấp 5V
Lỗi CPU

→ Ra lệnh tắt máy ngay khi đọc dữ liệu bất thường.

3.8. Điện áp yếu – motor không đủ lực

Nguồn điện yếu hoặc sụt áp khiến:

Motor quay yếu
Dòng tăng cao
Relay quá tải kích hoạt
Máy tắt chỉ sau vài giây

4. Quy trình kiểm tra Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt (chuẩn kỹ thuật)

Để xử lý chính xác tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt, cần kiểm tra theo trình tự bài bản sau:

Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

4.1. Bước 1: Kiểm tra cảm biến áp suất

Đo tín hiệu ra của cảm biến
So sánh với hiển thị trên màn hình
Vệ sinh và siết lại đầu nối
Tháo cảm biến ra thử bằng đồng hồ đo áp

Nếu tín hiệu sai → thay cảm biến.

4.2. Bước 2: Kiểm tra cảm biến nhiệt độ

Đọc giá trị hiển thị khi máy lạnh hoàn toàn
Giá trị bình thường: 25–40°C
Nếu hiển thị 100–150°C → cảm biến hỏng
Kiểm tra dây dẫn nhiệt

4.3. Bước 3: Kiểm tra relay bảo vệ và rơ-le nhiệt

Đo dòng làm việc
Kiểm tra setting rơ-le
Làm sạch tiếp điểm

4.4. Bước 4: Kiểm tra dầu – áp dầu – lọc dầu

Kiểm tra mức dầu
Đo áp suất dầu
Kiểm tra cảm biến dầu

Dầu thiếu hoặc lọc nghẹt → máy tự tắt ngay.

4.5. Bước 5: Kiểm tra van xả tải

Test coil van
Kiểm tra van có đóng kín không
Vệ sinh van

Nếu van không đóng → áp không lên → máy tắt.

4.6. Bước 6: Kiểm tra board điều khiển

Kiểm tra nguồn 24V
Kiểm tra CPU
Kiểm tra terminal tín hiệu
Reset hệ thống

Board lỗi → PLC tự tắt để bảo vệ máy.

5. Cách khắc phục tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

Tùy nguyên nhân, ta có cách xử lý phù hợp:

5.1. Thay cảm biến áp suất – cách xử lý nhanh nhất

Nếu cảm biến áp báo sai → thay mới là giải pháp hiệu quả nhất.

Khi thay nhớ:

Chọn đúng chuẩn ren
Đúng dải áp
Đấu dây đúng sơ đồ

5.2. Khắc phục lỗi cảm biến nhiệt độ

Vệ sinh đầu cảm biến
Kiểm tra dây tín hiệu
Thay cảm biến mới nếu hỏng

5.3. Reset relay bảo vệ – kiểm tra lại setting

Reset rơ-le
Chỉnh lại trị số bảo vệ theo đúng dòng định mức

5.4. Sửa hoặc thay van xả tải

Thay coil
Vệ sinh lõi van
Thay van nếu kẹt nặng

5.5. Xử lý nguồn điện yếu

Thay dây cấp lớn hơn
Ổn áp 3 pha
Nâng cấp trạm điện

5.6. Bảo dưỡng lọc – dầu – két giải nhiệt

Thay lọc dầu
Thay lọc gió
Vệ sinh két giải nhiệt
Thay dầu máy

6. Cách phòng ngừa sự cố Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

Muốn ngăn sự cố tái diễn, doanh nghiệp cần thực hiện:

6.1. Bảo trì định kỳ hàng tháng

Thay dầu
Kiểm tra cảm biến
Kiểm tra hệ thống lọc
Test van xả tải
Kiểm tra role bảo vệ

6.2. Vệ sinh cảm biến đúng kỹ thuật

Cảm biến bẩn gây sai số → máy tắt liên tục.

6.3. Đảm bảo nguồn điện ổn định

Nguồn điện yếu là nguyên nhân lớn khiến Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt.

6.4. Kiểm tra áp dầu và mức dầu

Thiếu dầu → bảo vệ hoạt động → máy tự tắt ngay.

6.5. Kiểm tra két giải nhiệt

Két nóng → cảm biến nhiệt báo sai → máy dừng sớm.

7. Biểu hiện cảnh báo sớm khi Máy nén khí chuẩn bị gặp lỗi tự tắt

Máy chạy nhưng áp lên chậm
Máy nóng nhanh hơn bình thường
Rơ-le báo lỗi dù máy mới chạy
Áp suất dao động bất thường
Tiếng kêu lạ ở đầu nén

Phát hiện sớm → xử lý nhanh → tránh máy tắt giữa chừng.

8. Hình minh họa sự cố Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt

9. Kết luận

Tình trạng Máy nén khí khởi động xong nhưng tự tắt là lỗi nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể xử lý nhanh chóng nếu xác định đúng nguyên nhân.

Trong hầu hết trường hợp, nguyên nhân đến từ:

Cảm biến áp suất báo sai
Cảm biến nhiệt độ đọc sai dữ liệu
Hệ thống bảo vệ tác động nhầm

Việc bảo trì định kỳ, vệ sinh cảm biến, kiểm tra van xả tải và ổn định nguồn điện sẽ giúp máy hoạt động ổn định và tránh lỗi tự tắt đột ngột.