Máy nén khí không khởi động được – Nguyên nhân, cách khắc phục và quy trình kiểm tra chuẩn kỹ thuật

Máy nén khí không khởi động được – Nguyên nhân, cách khắc phục và quy trình kiểm tra chuẩn kỹ thuật

Trong quá trình vận hành hệ thống khí nén, tình trạng Máy nén khí không khởi động được là lỗi thường gặp nhất ở cả máy nén khí piston, trục vít và máy nén khí công nghiệp công suất lớn. Hiện tượng này gây đình trệ sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp đến dây chuyền vận hành, tiến độ công trình và an toàn thiết bị.

Khi Máy nén khí không khởi động được, nguyên nhân phổ biến nhất thường liên quan đến mất pha, tụt áp, relay bảo vệ nhảy, hoặc các lỗi cơ – điện khác. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu từ A – Z về nguyên nhân, cách khắc phục cũng như quy trình bảo trì để ngăn sự cố tái diễn.

Máy nén khí không khởi động được


1. Tổng quan về tình trạng Máy nén khí không khởi động được

Hiện tượng Máy nén khí không khởi động được xảy ra khi bạn bật công tắc hoặc nhấn nút Start mà máy hoàn toàn không phản hồi hoặc chỉ phát ra tiếng “rục rịch” nhưng không chạy.

Vấn đề này có thể đến từ các yếu tố:

  • Điện áp không ổn định

  • Hỏng relay bảo vệ

  • Motor gặp sự cố

  • Lỗi mạch điều khiển

  • Hỏng van xả tải hoặc kẹt đầu nén

Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp rút ngắn thời gian sửa chữa và đảm bảo máy hoạt động ổn định trở lại.


2. Vì sao Máy nén khí không khởi động được? Các nguyên nhân phổ biến và cơ chế gây lỗi

2.1. Máy nén khí không khởi động được do mất pha

Mất pha là lỗi xuất hiện nhiều nhất trên các dòng máy công nghiệp 3 pha.

Biểu hiện:

  • Máy nén khí không khởi động được dù nguồn điện đã bật

  • Motor phát tiếng ù nhẹ

  • Rơ-le bảo vệ liên tục nhảy

  • Dây điện hoặc cầu dao nóng bất thường

Nguyên nhân gây mất pha:

  • Lỏng dây đầu vào

  • Đứt dây 1 pha

  • Át-tô-mát hỏng

  • Tiếp điểm bị oxy hóa

Khi motor chạy thiếu pha, cuộn dây sẽ nóng lên rất nhanh, dẫn đến cháy motor nếu không có relay bảo vệ dòng.


2.2. Máy nén khí không khởi động được do tụt áp

Tụt áp là hiện tượng điện áp cấp cho máy thấp hơn mức yêu cầu.

Ví dụ: Máy nén khí 380V nhưng nhà xưởng chỉ còn 320–340V.

Dấu hiệu:

  • Nhấn Start nhưng máy không chạy

  • Motor khởi động yếu rồi tắt

  • Đèn báo áp thấp sáng

  • Khởi động từ kêu “cạch cạch” liên tục

Điện áp thấp khiến motor không đủ lực để vượt qua mô-men tải ban đầu, dẫn đến Máy nén khí không khởi động được.


2.3. Máy nén khí không khởi động được do relay bảo vệ nhảy

Relay bảo vệ là thiết bị an toàn bắt buộc, giúp ngăn sự cố cháy nổ hoặc quá tải.

Nguyên nhân relay bảo vệ nhảy:

  • Quá dòng

  • Nhiệt độ đầu nén quá cao

  • Lỗi áp suất

  • Thiếu dầu bôi trơn

  • Motor bị kẹt

Khi relay nhảy, máy hoàn toàn không thể khởi động lại cho đến khi reset hoặc kiểm tra sửa lỗi.


2.4. Hỏng contactor – khởi động từ

Máy nén khí không khởi động được có thể đến từ việc:

  • Contactor bị cháy

  • Tiếp điểm mòn

  • Cuộn hút hỏng

Vì contactor là thiết bị đóng/ngắt nguồn chính vào motor, nên bất kỳ hỏng hóc nào cũng khiến máy không thể chạy.


2.5. Máy nén khí không khởi động được do motor kẹt hoặc cháy

Motor là trái tim của máy nén khí.

Nguyên nhân motor lỗi:

  • Kẹt bạc đạn

  • Cháy cuộn dây

  • Rô-to quá tải

  • Lâu ngày không bảo dưỡng

Nếu motor quá nóng, relay nhiệt sẽ nhảy và máy không khởi động được nữa.


2.6. Board điều khiển bị lỗi

Board điều khiển có nhiệm vụ nhận tín hiệu và truyền lệnh cho máy khởi động.

Khi board hỏng:

  • Nhấn Start nhưng không phản hồi

  • Đèn báo nhấp nháy bất thường

  • Không hiển thị thông số


2.7. Máy nén khí không khởi động được do lỗi cơ khí

Một số lỗi cơ khí phổ biến:

  • Đầu nén bị kẹt

  • Van xả tải không mở

  • Van 1 chiều bị nghẹt

  • Bộ lọc khí tắc

Khi đầu nén không xả áp khởi động, motor sẽ không thể quay nổi.


3. Quy trình kiểm tra Máy nén khí không khởi động được (chuẩn kỹ thuật)

Để xác định chính xác vì sao Máy nén khí không khởi động được, kỹ thuật viên cần kiểm tra theo từng bước sau:

Quy trình kiểm tra Máy nén khí không khởi động được


3.1. Kiểm tra nguồn điện

  • Đo điện áp 3 pha bằng đồng hồ

  • Kiểm tra át-tô-mát, cầu chì

  • Xiết lại đầu cos dây

Nếu thấy điện áp thấp hơn yêu cầu → phải khắc phục tụt áp trước.


3.2. Kiểm tra hệ thống bảo vệ

  • Relay nhiệt

  • Relay quá áp / thấp áp

  • Rơ-le dầu

Reset rơ-le sau khi đã xác định nguyên nhân.


3.3. Kiểm tra motor

  • Đo dòng

  • Đo trở cuộn dây

  • Kiểm tra bạc đạn

  • Quan sát tiếng ồn hoặc mùi khét

Nếu motor cháy → phải quấn lại hoặc thay mới.


3.4. Kiểm tra đầu nén và hệ thống khí

  • Van xả tải

  • Van một chiều

  • Lọc dầu – lọc tách dầu

  • Áp suất đầu vào

Đầu nén kẹt sẽ khiến Máy nén khí không khởi động được ngay lập tức.


3.5. Kiểm tra board/dây điều khiển

  • Kiểm tra fuse

  • Kiểm tra jack cắm

  • Thử mô phỏng tín hiệu start/stop


4. Cách khắc phục tình trạng Máy nén khí không khởi động được

4.1. Khắc phục lỗi mất pha

  • Xiết lại toàn bộ đầu dây

  • Thay aptomat

  • Kiểm tra đường dây cấp điện

  • Vệ sinh tiếp điểm oxy hóa


4.2. Khắc phục tụt áp

  • Kiểm tra nguồn từ trạm điện

  • Lắp bù công suất

  • Mở rộng tiết diện dây điện


4.3. Reset relay bảo vệ

Sau khi đã xử lý nguyên nhân:

  1. Chờ máy nguội

  2. Nhấn reset

  3. Khởi động lại


4.4. Sửa lỗi motor

  • Thay bạc đạn

  • Quấn lại cuộn dây

  • Làm sạch bụi


4.5. Khắc phục lỗi cơ khí

  • Vệ sinh lọc gió

  • Thay van 1 chiều

  • Thay dầu mới

  • Sửa van xả tải


5. Cách phòng ngừa giúp Máy nén khí không khởi động được không còn tái diễn

5.1. Bảo trì định kỳ

  • Thay lọc gió, lọc dầu

  • Kiểm tra dầu bôi trơn

  • Vệ sinh két giải nhiệt


5.2. Ổn định nguồn điện

Nguồn điện chất lượng cao giúp giảm 80% nguy cơ Máy nén khí không khởi động được.


5.3. Kiểm tra tải hoạt động

Không vận hành máy quá tải hoặc liên tục 100% công suất.


6. Biểu hiện sớm cảnh báo Máy nén khí không khởi động được

Nếu bạn phát hiện các dấu hiệu sau, hãy kiểm tra ngay:

  • Máy chạy yếu

  • Áp ra không ổn định

  • Motor nóng bất thường

  • Relay nhảy liên tục

  • Máy chạy ồn hơn bình thường


7. Hình minh họa – Lỗi Máy nén khí không khởi động được

Tiêu đề hình ảnh đề xuất SEO:
“Nguyên nhân Máy nén khí không khởi động được – minh họa lỗi mất pha, tụt áp, relay bảo vệ nhảy”


8. Kết luận

Tình trạng Máy nén khí không khởi động được là lỗi phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu xác định đúng nguyên nhân và xử lý theo quy trình kỹ thuật. Các nguyên nhân chính như mất pha, tụt áp, relay bảo vệ nhảy chiếm hơn 70% trường hợp thực tế.

Do đó, để tránh gián đoạn sản xuất, bạn nên:

  • Duy trì nguồn điện ổn định

  • Bảo trì định kỳ đúng lịch

  • Kiểm tra thiết bị khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào